De afgelopen jaren stuitte ik op de meest bijzondere, bizarre, heftige en mooie denkwijzen rondom het ouderschap. Ik sta altijd open voor nieuwe inzichten. En als deze mijn aandacht hebben en aansluiten bij wat ik voel, ga ik graag op onderzoek uit.
Toen mijn oudste dochter Lymée (nu 3,5 jaar) 6 maanden oud was, viel mijn oog op een foto van een moeder met haar baby, zittend op een potje, aan de borst. Ze noemde het Elimination Communication. Oftewel: Baby Zindelijkheidscommunicatie, zoals we het in Nederland noemen.
Eerlijk? Ik stond absoluut niet te springen om dit meteen uit te proberen. In tegendeel zelfs. Mag een baby alsjeblieft baby zijn? Later kwam ik van dezelfde moeder een andere foto tegen met de tekst: ‘We do not potty train. This is EC!’ Oke, wat is EC? Google vertelde mij dat dit staat voor Elimination Communication. Dat was toch wel interessant! Ik had veel te snel geoordeeld. Meteen ben ik op zoek gegaan naar nog meer informatie en ben ik het eens gaan proberen. Het bleek ontzettend leuk. Echt het proberen waard!
Wat is Baby Zindelijkheidscommunicatie?
Elimination Communication of Baby Zindelijkheidscommunicatie, BZC, is een vrij onbekende manier om je kindje zindelijk te krijgen. Of beter gezegd: om te communiceren met je baby over zijn behoefte om te plassen of poepen. In Nederland en andere Westerse landen worden kinderen vrij laat zindelijk vergeleken met kinderen in Aziatische landen. Uit mijn studieboeken herinner ik mij dat kinderen in Aziatische landen bijvoorbeeld met een gat in hun broekje lopen, zodat ze hun behoefte kunnen doen. Hun broekje wordt dan niet vies en ze kunnen lekker blijven spelen. Zie je het al voor je dat we dit in Nederland gaan doen? Nee, ik ook niet. BZC is echter wél een manier om je baby ‘diaper free’ de dag door te laten komen. Je kindje hoeft dan in de peuterleeftijd niet meer zindelijk te worden, omdat hij of zij al gewend is geraakt aan het potje of het toilet om zijn of haar behoefte in te doen. Wie heeft eigenlijk ooit verzonnen dat een mensenbaby zijn behoeften in een luier moet doen?
Als ouders reageren we eigenlijk op elke signaal van ons kindje. Althans dat proberen we. Sabbelt je baby op zijn handjes? Honger, en hij krijgt de borst of de fles. Wrijft hij langs zijn oortjes? Moe, hoppa in de draagdoek of naar bed om lekker te slapen. Huilt hij en overstrekt hij zich? Krampjes. Hier probeer je als ouders van alles op te verzinnen om dit over te laten gaan. Verdrietig? Dan willen we ons kindje troosten. Huilt hij omdat hij een volle luier heeft? Dan krijgt hij een schone luier! Maar waarom reageren we eigenlijk niet op het rode hoofd? Of het geluidje dat ons kindje maakt, voordat hij poept of plast? Immers, als ouders reageren we op elke behoefte van ons kindje, maar niet op de behoefte om te poepen en te plassen. ‘Oh, ze is aan het poepen,’ zeggen we dan…
Hoe zou het zijn om hier vanaf het prille begin (iets later kan ook) met je baby over te communiceren? Het is toch gaaf dat je de natuur haar werk kan laten doen en een nog diepere band met je kindje kan opbouwen door deze manier van communicatie? BZC is fun! Echt waar! Het is niet de bedoeling dat je je kindje gaat belonen (bijvoorbeeld d.m.v. een stickersysteem) als hij iets gedaan heeft op het potje, want het is een natuurlijk proces. Het is eigenlijk heel gewoon. Je komt tegemoet aan de behoeften van je kindje. Natuurlijk mag je trots zijn als het lukt. Dat jullie samen zo goed op elkaar ingespeeld zijn dat is toch super?!
Hoe communiceer je met je kindje?
Communiceren doe je door, heel simpel, te reageren op de signalen van je kindje en door zelf signalen te geven aan je kind. Je kent vast wel een paar signalen van je kindje. Wellicht jammert hij wat of krijgt hij een rood hoofd, voordat hij gaat poepen. Misschien krijgt je kindje eerst wat rillingen, voordat hij een plasje doet. Probeer er eens op te letten welk signaal jouw kindje geeft.
Vang je een signaal op? Dan kun je bijvoorbeeld een gebaar maken. Ga dan naar het potje en zet je kindje op het potje of laat hem zelf zitten als hij al wat ouder is. Dan kun je iets zeggen als: ‘Ga maar een plassen. Psss, psss.’ of ‘Ga maar een poepen. Mmm, mmm.’ Vooral de psss en mmm geluiden zijn belangrijk, want dit zijn jouw signalen naar je kindje toe. Communicatie! Je kindje weet dan dat hij nu kan plassen of poepen. Ja, in het begin is dat heel gek, raar en enorm gênant. Maar dat verdwijnt, echt. De gebaren die jij je kindje hebt geleerd, voordat je naar het potje gaat, kan je kindje al vrij snel oppikken en zelf gebruiken als hij moet plassen of poepen. (Je hoeft je kindje ondertussen niet te voeden, zoals die moeder van de foto dat deed, maar dat mag wel. Dat is iets wat mij je moet passen en waar je je eigen weg in mag vinden.)
Het is handig om op te letten of er een patroon is te vinden bij je kindje. Wellicht plast je kindje standaard een kwartiertje na het drinken of poept hij een half uur na het eten. Als je naast de signalen die je kindje geeft ook een patroon kan ontdekken, wordt het makkelijker om toe te passen. Dan kun je ondertussen ook nog eens de was opvouwen of met je kleuter een mooie knutsel maken. Overigens hoef je BZC niet full time te doen. Dat is natuurlijk niet te doen als je daarnaast nog werkt of een sociaal leven wilt blijven leven. Parttime is ook prima! Je past het dan toe op de momenten dat je met je kindje thuis bent bijvoorbeeld. Of hoe het jou uitkomt.
Waarom BZC?
BZC is gewoon heel leuk. Als je eenmaal de handigheid in het herkennen van de signalen hebt, je kindje het ook leuk vind en je ziet hoe sterk jullie band ervan wordt dan wil je dit heel graag doorzetten. Maar, dat niet alleen. BZC is tevens:
Goedkoop.
Het leven met een baby is al duur genoeg toch? BZC bespaart je een hele hoop luiers.
Fijn voor de billetjes.
Je kent het vast wel dat je kindje last heeft van luieruitslag. Dat is verleden tijd met BZC.
Makkelijk voor zindelijk geraken van je kindje.
Hij zal eerder zindelijk zijn en je hebt geen (eventueel) ‘gedoe’ met bewust zindelijk maken.
Goed voor de hechting en communicatie met je kindje.
Jullie raken erg goed op elkaar ingespeeld.
Wanneer start je met BZC?
Je kunt starten met BZC wanneer jij dat wilt of als je ziet dat je kindje niet comfortabel is met het plassen of poepen in een luier. Via deze link kun je per leeftijdscategorie vinden wat de meest praktische manier is om te starten. Als je start na de geboorte pak je het natuurlijk anders aan dan als je kindje zes maanden, een jaar of misschien al 1,5 jaar is. Daar kun je je vast wel iets bij voorstellen. Als je vanaf de geboorte begint, zijn de signalen die je baby geeft nog het duidelijkst aanwezig, herken je ze makkelijker en maak je ze sneller ‘eigen’.
Op de genoemde website kun je tevens allerlei informatie vinden over wat het BZC inhoudt, wat je ervan kunt verwachten, hoe je het in je dagelijks leven zowel parttime of fulltime kan
toepassen etc. Voor meer informatie in het Nederlands kun je het boek ‘Je baby op het potje’ van Laurie Boucke lezen.
Mijn ervaring met Baby Zindelijkheidscommunicatie
Inmiddels ben ik moeder van twee prachtige dochters. Alleen met mijn oudste dochter heb ik BZC gedaan, want de jongste vond het helemaal niet leuk. Lymée daarentegen had altijd de grootse schik op het potje of het toilet. Ze droeg overigens wel altijd een luier, maar die bleef veelal droog, doordat ik haar signalen herkende. Na een aantal weken was zelfs haar luier ’s ochtends vroeg ook droog. Als ze na het slapen op het potje ging zitten, ging ze vaak eerst poepen. Heel bijzonder om te zien dat een baby dit dus gewoon kan. Voorheen had ze wel altijd een poepluier in de ochtend.. Als ze wiebelig was tijdens het eten dan was het vaak raak en moest ze poepen. Eenmaal gepoept op het potje kon ze weer lekker verder eten. Het leuke was dat de eerste keer proberen of het iets voor ons was meteen raak was. Een toevalstreffer, dat kan niet anders, maar het motiveerde enorm om ermee door te gaan.
Naast het herkennen van haar signalen, rillingen voordat ze een plasje moest doen en wiebelig worden of een bepaalde gezichtsuitdrukking als ze moest poepen, herkende ik op een gegeven moment ook een patroon bij haar. Dat patroon bracht vijf vaste momenten met zich mee: na het ontbijt, de lunch, het avondeten, voor het slapen gaan in de avond en als ze net wakker was ’s ochtends. Het kwam ook wel eens voor dat we het vergaten of dat er geen tijd was om op de signalen te letten. Hier hebben we nooit moeilijk over gedaan, want we deden het parttime. Dat dit kon, was voor ons eigenlijk de doorslaggevende factor om het een kans te geven.
Helaas werd Lymée een week voor haar eerste verjaardag ziek, buikgriep, en redde ze het niet om op tijd bij haar potje te komen. Ze liep toen al enige tijd en wilde uiteraard zelf naar het potje lopen. Van geen poepluiers en heel af en toe een plasje in de luier gingen we toen weer naar volle luiers. Ze wilde niets meer weten van het potje. Toen ze 1,5 jaar was begon de interesse terug te komen. We hebben haar luier toen afgelaten. We zijn weer gaan reageren op haar signalen en eigenlijk was ze toen binnen drie dagen weer ‘diaper free’ en is dat gebleven, met plezier!
Voel of het iets voor je is. Als het niets voor jou en je kindje is dan is een luier om de billen natuurlijk ook helemaal prima. Mocht je het wel heel leuk vinden om te proberen? Doen!
Geniet van elkaar. Op jullie manier.
Liefs Kim Kieviet